طلاق ازسوی زوج
درقانون 3نوع طلاق پیش بینی شده است:
1-در قانون مدنی، اختیار طلاق بر عهدهٔ مرد است، به عبارتی دیگر، این اختیار به مرد تعلق دارد و عدم رضایت زن تاثیری در اعمال این اختیار ندارد. بنابراین، ممکن است زن علاقه‌ای به طلاق نداشته باشد، اما این نقشی در اعمال اختیار طلاق توسط مرد ندارد. اگر زوجه طلاق درخواست کند، همچنان مرد می‌تواند طلاق صادر کند و عدم رضایت زن تاثیری در این موضوع ندارد. این ممکن است تنها پروسه طلاق را بیشتر کند اما تصمیم نهایی با مرد است.
طلاقی که به درخواست مرد صورت می‌گیرد و به عنوان طلاق رجعی شناخته می‌شود، زوج مرد تا مدت سه ماه از تاریخ صدور حکم طلاق، قادر به رجوع به همسر خود است. اگر زوج مرد تصمیم به رجوع گرفت، طلاق لغو می‌شود و رابطه زناشویی دوباره آغاز می‌شود.
به همین دلیل، در صورتی که زوجه باکره یا یائسه باشد، امکان رجوع به زوجه وجود ندارد و طلاق برای همیشه صادر می‌شود. این استثناء برای مواردی اعمال می‌شود که بازگشت به زناشویی منطقی یا عملی نباشد.
شرایطی که مرد برای ارائه دادخواست طلاق باید دارا باشد عبارتند از:
- بالغ و عاقل: مرد باید بالای سن قانونی برای ارائه دادخواست طلاق بوده و در اوضاع عقلی سالمی باشد.
- واقاصد و مختار: مرد باید اراده خود را برای ارائه دادخواست طلاق داشته باشد و این اراده باید از خواست طرف مقابل (همسر) ناشی شده باشد.
- اهلیت داشتن: مرد باید اهلیت حقوقی داشته باشد، به عبارت دیگر، باید شرایط حقوقی لازم برای ارائه دادخواست طلاق را داشته باشد.
- سلامت عقلی: مرد باید سلامت عقلی داشته باشد، به این معنا که باید توانایی فهم و درک مسائل را داشته و به صورت عقلانی تصمیم‌گیری کند.
در صورتی که فرد به عنوان مجنون شناخته شود و عدم سلامت عقلی او اثبات شود، او نمی‌تواند همسر خود را طلاق دهد. اما، ولی مجنون دایمی می‌تواند در صورت مصلحت مولی علیه او را طلاق دهد. این اجازه برای مصلحت اطلاق می‌شود تا از ایجاد زنجیره‌ای از مشکلات و موانع در زندگی همسر و خودش جلوگیری شود.
مهریه زن در هیچ نوعی از طلاق از بین نمی‌رود، به جز در صورتی که نزدیکی صورت نگیرد، در این صورت مهریه در هنگام طلاق به صورت نصف کاهش می‌یابد.
قبلاً، مردان برای اخذ طلاق به دفترخانه می‌رفتند که این امر باعث افزایش آمار طلاق شده بود. اما امروزه، برای اخذ طلاق باید به دادگاه مراجعه کرد. این موضوع در ماده ۲۶ قانون حمایت از خانواده ذکر شده است. در صورتی که طلاق توافقی یا به درخواست زوج باشد، دادگاه به صدور گواهی عدم امکان سازش اقدام می‌کند و در کلیه موارد درخواست طلاق، به جز طلاق توافقی، دادگاه باید به منظور ایجاد صلح و سازش، موضوع را به داوری ارجاع دهد.
در اغلب موارد، گواهی عدم امکان سازش که توسط دادگاه صادر می‌شود، معمولاً مدت اعتبار حدود سه ماه دارد. این مدت زمانی است که مرد برای اخذ صیغه طلاق به دفترخانه مراجعه کرده و مراحل مربوط به طلاق را آغاز کند. اگر طلاق در این مدت زمان صورت نگیرد و مدت اعتبار گواهی به پایان برسد، ممکن است مجدداً نیاز باشد که به دادگاه مراجعه و درخواست صادری دیگر برای گواهی عدم امکان سازش دهید.
اگر مرد دلایل موجهی برای طلاق همسر خود داشته باشد، که این دلایل معمولاً مواردی هستند که در قانون به آنها اشاره شده و در دادگاه اثبات شده‌اند، زوج تنها موظف است که مهریه و وجهیزیه همسرش را پرداخت کند.
اما، اگر مرد بدون هیچ دلیل موجهی قصد طلاق همسرش را داشته باشد، ممکن است علاوه بر مهریه و وجهیزیه، نیاز باشد که هزینه‌های دیگری مانند نفقه، وجریمه‌ی المثل و هزینه‌های مربوط به کارهای انجام گرفته توسط همسرش در خانه‌ی او نیز پرداخت شود. این امور بسته به موارد خاص هر پرونده و تصمیمات دادگاه ممکن است متفاوت باشند
در برخی از موارد برای ثبت طلاق، علاوه بر مدارک هویتی طرفین و عقدنامه، یکی از دو مورد زیر نیز لازم است:
- پرداخت کلیه حقوق مالی زن به اقرار زن و واریز این حقوق به صندوق دادگستری و ارائه گواهی مربوطه: در این حالت، طلاق مستلزم پرداخت کلیه حقوق مالی زن است و این حقوق باید به صورت کامل پرداخت شود و سپس مدرک واریز به صندوق دادگستری ارائه شود.
- صدور حکم اعسار: اگر مرد نتواند در هنگام طلاق یک جای حقوق مالی همسرش را پرداخت کند، می‌تواند دادخواست اعسار را در دادگاه ارائه دهد. اگر اعسار او پذیرفته شود، ممکن است تعیین شود که حقوق مالی زن به شکل اقساط پرداخت شود.
