حکم قانون در خصوص شیربها
شیربها (یا همان مهری) یکی از مسائل مهم در مراسم عقد و ازدواج در برخی نقاط ایران است. این موضوع به عنوان یک تقلید فرهنگی و اجتماعی به ویژه در مناطق روستایی و شهرستان‌ها شایع است. شیربها یک نوع وجه یا هدیه است که خانواده پسر به خانواده دختر داده می‌شود به عنوان یک نماد از تعهد و پشتیبانی مالی برای زن و خانواده‌اش پس از ازدواج. این مبلغ توسط طرفین توافق می‌شود و می‌تواند به صورت نقدی یا به شکل هدایا و اشیاء دلخواه داده شود.
شیربها معمولاً در دو مرحله پرداخت می‌شود: یک مرحله قبل از عقد به خانواده دختر داده می‌شود و مرحله دیگر بعد از عقد یا در زمان تعیین شده توسط طرفین پس از ازدواج. این وجهها به دختر عروس و خانواده‌اش کمک مالی می‌کنند و به عنوان اثبات تعهد و توانایی مالی طرف پسر نیز مورد نظر است.
استرداد شیربها معمولاً تحت شرایط خاص و با توافق طرفین صورت می‌گیرد. قوانین مربوط به استرداد شیربها ممکن است متفاوت باشند و به شرایط قراردادی و مکتوب بین طرفین و همچنین قوانین مربوط به ازدواج در نقطه خاصی از ایران بستگی داشته باشد. بنابراین، افرادی که قصد پرداخت یا دریافت شیربها دارند باید با دقت شروع به توافق کنند و همچنین از اطلاعات قانونی و مقررات محلی خود آگاهی داشته باشند تا در صورت نیاز، بتوانند به اجرای توافق‌های خود در این خصوص بپردازند.
شیربها چیست؟
شیربها یک مفهوم فرهنگی در بسیاری از مناطق ایران است و بر اساس رسوم و آداب مردم ایجاد شده است. این مفهوم به طور خاص به پول یا مالی اضافی به مهریه اشاره دارد که به خانواده دختر توسط داماد یا خانواده او داده می‌شود. اهداف اصلی شیربها شامل موارد زیر می‌شود:
- راضی کردن دختر بر نکاح: یکی از اهداف اصلی شیربها ایجاد اطمینان و راضی کردن دختر به ازدواج با داماد خاصی است. این مبلغ به عنوان نشانه تعهد و توانایی مالی داماد نسبت به زن و خانواده‌اش برای پشتیبانی از او پس از ازدواج عمل می‌کند.
- هدیه به مادر عروس: شیربها ممکن است به عنوان هدیه به مادر عروس داده شود. این اقدام نمایانگر احترام و مهربانی نسبت به مادر عروس است و به عنوان نمادی از ادب و ارادت به خانواده عروس عمل می‌کند.
- کمک به خانواده دختر برای تهیه جهیزیه: شیربها می‌تواند به خانواده دختر در تهیه جهیزیه و تجهیز خانه جدید کمک کند. این کمک مالی می‌تواند به دختر و خانواده‌اش در آماده‌سازی برای زندگی مشترک پس از ازدواج کمک کند.
- پیوند با آداب و رسوم منطقه‌ای: شیربها بر اساس رسوم و آداب منطقه‌ای تعیین می‌شود و نشان دهنده ارتباط نزدیک افراد با فرهنگ و تقالید محلی است.
- رضایت دختر: در صورتی که دختر به ازدواج با یک فرد خاص رضایت داشته باشد و خانواده او این ازدواج را تأیید کنند، شیربها به عنوان نمادی از تعهد داماد به زن و خانواده‌اش پرداخت می‌شود.
در مورد شیربها، توافق دو طرف و رضایت دختر از ازدواج بسیار مهم هستند. این مسئله در اسلام به توافق طرفین و رضایت دختر بستگی دارد و هیچ الزام شرعی برای پرداخت شیربها وجود ندارد. شیربها به عنوان مالی زاید بر مهریه در قالب جعاله یا هبه از طرف داماد به خانواده دختر داده می‌شود.
حکم قانون در خصوص شیربها چگونه است؟
شیربها، به عنوان یک نهاد عرفی در ایران، توسط جوامع و مناطق مختلف تعریف و مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نهاد در قوانین رسمی ایران به صورت خودکار تعریف نشده است. با این حال، در عرف و رسوم منطقه‌ای و بر اساس توافق دو طرف در مراسم عقد نکاح یا خواستگاری، ممکن است شیربها تعریف و مورد استفاده قرار گیرد. در زیر توضیحات بیشتری را در این خصوص ارائه می‌دهم:
- نهاد عرفی شیربها: شیربها به عنوان یک نهاد عرفی و اجتماعی در ایران و برخی مناطق به صورت محلی شناخته می‌شود. این مفهوم مبتنی بر آداب و رسوم منطقه‌ای و توافق دو خانواده است.
- عدم تعریف در قوانین: در قوانین ایران، به عبارت دقیق، شیربها به عنوان یک نهاد خاص تعریف نشده و تنها به عنوان یک نهاد عرفی در مراسم ازدواج مطرح می‌شود.
- واجدان شرعی و قانونی: از نظر قانونی و شرعی، پرداخت شیربها تحت عنوان مالی زاید بر مهریه معترف به آن نیست. بنابراین، این مفهوم در قوانین رسمی تعریف نشده و مبلغی خاص برای آن در نظر گرفته نمی‌شود.
- مالی زاید بر مهریه: حقوق مالی مرتبط با ازدواج به عنوان مهریه، نفقه و اجرت المثل به صورت رسمی تعریف شده‌اند و به موجب قوانین ایران و شریعت اسلامی باید رعایت شوند.
- تهیه جهیزیه: تهیه جهیزیه نیز به عنوان یک نوع نفقه در نظر گرفته می‌شود و بسته به توافق میان زوجین ممکن است بر عهده دختر یا خانواده وی باشد.
- رعایت توافق و عرف منطقه‌ای: از نظر قانونی، هر چه به توافق دو طرف و عرف و رسوم منطقه‌ای توجه کند، ممکن است معتبر باشد. اگر دو خانواده در مراسم عقد نکاح به پرداخت و دریافت شیربها توافق کرده باشند، این توافق وارد مرحله اجرایی می‌شود.
در کل، شیربها به عنوان یک نهاد عرفی و فرهنگی در ایران و برخی مناطق به ازدواج اضافه می‌شود، اما از نظر قانونی و شرعی به عنوان یک نهاد رسمی تعریف نشده و بسته به توافق دو طرف در مراسم ازدواج اجرا می‌شود.
