شرایط استرداد هدایای نامزدی
نامزدی یک مرحله مهم در فرآیند ازدواج است و در بسیاری از جوامع، این موضوع به عنوان یک توافق قبلی برای زندگی مشترک دو طرف مطرح می‌شود. این توافق ممکن است شامل مسائلی مانند مالی، اعتبار اجتماعی، و تعهدات زندگی مشترک باشد.
در قانون مدنی، معمولاً برای حفظ حقوق طرفین، اصول و مقرراتی برای نامزدی تدوین شده‌اند. یکی از مسائل مهم در این زمینه، استرداد یا پس گرفتن هدایای نامزدی است که در برخی موارد ممکن است اتفاق بیفتد.
برخی از جوانب مهم مرتبط با نامزدی در قانون مدنی ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- تعهد به ازدواج: اگر یکی از طرفین نامزدی تعهد به ازدواج کرده باشد و در نهایت این تعهد را نقض کند، قانون ممکن است برای حفظ حقوق دیگر طرفین تدابیری را اتخاذ کند.
- استرداد هدایا: اگر نامزدی به هر دلیلی فرار کند یا تعهد ازدواج را نقض کند، قانون ممکن است مجاز به استرداد یا پس گرفتن هدایا شود که در طول دوره نامزدی به یکدیگر داده‌اند.
- معیارهای قضایی: در بسیاری از موارد، اگر اتفاقی برای شکست نامزدی بیفتد، اصول قانونی و قضائی تعیین می‌کنند که چگونه با مسائل مالی، هدایا، و سایر موارد برخورد شود.
مهم است که هر طرف قبل از ورود به فرآیند نامزدی، مقررات قانونی مرتبط با این مسائل را مطالعه کند و اگر نیاز باشد، مشاوره حقوقی درخصوص تدابیر و حقوق خود بگیرد.
استرداد هدایای نامزدی
ماده 1037 قانون مدنی، به استرداد هدایای نامزدی پرداخته و شرایطی را برای این استرداد تعیین کرده است. این ماده به وضوح توضیح می‌دهد که اگر وصلت منظور (نامزدی) به هر دلیلی به هم بخورد، هر یک از نامزدها می‌توانند هدایایی که برای وصلت منظور داده‌اند، را مطالبه کنند. در صورت عدم وجود هدایا، مستحق قیمت هدایا محاسبه خواهد شد.
مهم است که توجه داشته باشیم که این حق مطالبه بر اساس وجود “وصلت منظور” و به هنگام نامزدی مطرح شده و به هدایای دوره نامزدی اشاره دارد. بنابراین، این حق در مراحل بعدی ازدواج، مثل دوران بعد از عقد و قبل از عقد، شامل نمی‌شود.
همچنین، نکته مهم دیگر این است که دعوای استرداد هدایای نامزدی در صلاحیت دادگاه خانواده قرار دارد و باید از طریق دادخواست استرداد هدایای نامزدی در این دادگاه اقدام شود.
از طرفی، به نظر می‌رسد که قانون مدنی تفکیکی بین اموال مصرفی و غیر مصرفی ایجاد کرده است تا در مواردی که هدیه به شدت مصرفی باشد و از بین رفته باشد، به عنوان استثناء در نظر گرفته شود.
استرداد هدایای مصرف شدنی نامزدی
اگر هدایای نامزدی مصرف شدنی باشند و به طرف مقابل داده شده‌اند به منظور مصرف کردن و لذت بردن، به عنوان مثال، شیرینی، میوه و مصارف مشابه، به نظر می‌رسد که این اموال به عنوان اموال مصرفی وارد شوند. اموال مصرفی عمدتاً برای مصرف و به سرعت از بین می‌روند.
با توجه به این نکته، اغلب در حالت‌هایی که هدیه‌ها یا اموال مصرف شدنی به دیگری داده شده‌اند، افراد نمی‌توانند از طریق دادگاه ادعا یا مطالبه‌ای برای استرداد این اموال داشته باشند. زیرا استفاده از این اموال برای لذت بردن و مصرف به نفع طرف مقابل است و انتظار نمی‌رود که اموال مصرفی به صورت دائمی حفظ شوند.
بنابراین، در مواردی که هدایای نامزدی مصرف شدنی باشند، استرداد این اموال اغلب امکان پذیر نیست و افراد ممکن است بخواهند توجه خود را به مسائل دیگری که مرتبط با نامزدی یا ازدواج است، معطوف کنند.
استرداد هدایای غیر مصرفی نامزدی
در مواردی که هدایای نامزدی غیر مصرفی باشند و معمولاً نگاهداری می‌شوند، این اموال ارزش بیشتری دارند و به عنوان نشان از تعهد و تصمیم به ازدواج ارائه شده‌اند. اگر وعده ازدواج بر هم بخورد، ماده 1037 قانون مدنی (یا مقررات مشابه) می‌تواند این حق را به گیرنده اعطا کند که هدایای غیر مصرفی را پس بگیرد.
در صورتی که این اموال نزد گیرنده تلف شده باشند و تلف شدن به تقصیر نامزد باشد، نیز اغلب در قانون مدنی تدابیری برای استرداد یا تعویض ارائه شده‌اند. این نکته ممکن است در مواردی که تلف شدن اموال به دلیل تقصیر یکی از طرفین رخ داده باشد، بر اساس مقررات مربوط به تقاضای استرداد به حقوق طرف متضرر تأثیر بگذارد.
در کل، این موارد به مقررات قانونی مربوط به استرداد هدایای نامزدی و تعهدات پس از بر هم خوردن وعده ازدواج بستگی دارند و توضیحات دقیقتر ممکن است در مقررات مختلف یا نظام حقوقی مختلف موجود باشد. افراد در این مواقع ممکن است نیاز به مشاوره حقوقی داشته باشند تا حقوق و تعهدات خود را به درستی درک کنند.
