موارد عدم تعلق مهریه به زن

موارد عدم تعلق مهریه به زن

صداق یا مهریه در اسلام یکی از مسائل مهم در موضوع ازدواج است و به عنوان یکی از حقوق مالی زن تعریف می‌شود. در اینجا تعدادی از مفاهیم و جزئیات مهریه در اسلام توضیح داده می‌شود:

1. مهریه چیست؟: مهریه یا صداق یک مبلغ پولی یا مالی است که شوهر به زن به عنوان بخشی از عقد ازدواج پرداخت می‌کند. این مبلغ به عنوان نشانه تعهد شوهر نسبت به زن و به عنوان حق مالی زن در زمان ازدواج تعیین می‌شود.
2. تعیین مهریه: مقدار مهریه ممکن است به توافق زوجین یا خانواده‌های آن‌ها بستگی داشته باشد. در بعضی موارد، این مقدار ممکن است پیشاپیش تعیین شده باشد و در بعضی موارد به توافق زوجین در هنگام عقد ازدواج واگذار شود.
3. حق مالی زن: مهریه به عنوان یک حق مالی زن در نظر گرفته می‌شود. زن در اسلام حق دارد که این مهریه را به هر زمانی که بخواهد، مطالبه کند و در آن تصرف کند. این حق به او اعطا می‌شود تا در صورت نیاز به مالی برای خودش استفاده کند.
4. استثناءها: همانطور که اشاره شده، استثنائاً در برخی حالات ممکن است زن از دریافت کامل مهریه محروم شود یا حداقل مهریه را نداشته باشد. این استثنائات به شرایط خاصی مرتبط می‌شوند که در قانون اسلامی یا توافق نامه ازدواج مشخص می‌شوند.
5. مسئولیت شوهر: شوهر ملزم به پرداخت مهریه به زن است و این یک وظیفه مالی برای او است. اگر شوهر مهریه را نپردازد یا تعهد خود را نقض کند، می‌تواند مشمول مسائل حقوقی شود.

در کل، مهریه یکی از جوانب مهم ازدواج در اسلام است که به منظور تضمین حقوق مالی زن و نشانه تعهد شوهر به زن در زمان ازدواج تعیین می‌شود. این مسئله در قوانین و شرایط مختلف ممکن است تغییر کند و باید با توجه به مفاهیم دینی و قوانین محلی مرتبط با ازدواج در هر جامعه مورد بررسی قرار گیرد.

• ماده 1098 قانون مدنی در مورد شرایط عدم دادن مهریه به زن واضح است. بر اساس این ماده:

1. اگر عقد نکاح باطل باشد و نزدیکی (اعم از دائم یا منقطع) واقع نشده باشد، زن مهریه نمی‌گیرد.
2. اگر زن مهریه را در چنین شرایطی گرفته باشد، شوهر می‌تواند از او درخواست استرداد مهریه کند.

اما به عنوان تاکید، اگر زن نسبت به فساد نکاح (بطور معمول به عنوان نزدیکی جنسی تازه‌ای بین همسران تعبیر می‌شود) اطلاعی نداشته باشد و نزدیکی صورت بگیرد، وی مستحق دریافت مهرالمثل است. این بدان معناست که اگر زن در طی فرآیند ازدواج اطلاعی از عدم صحت عقد یا باطل بودن آن نداشته باشد و نزدیکی صورت گیرد، او به عنوان جبران آسیب ناشی از فساد نکاح می‌تواند مهریه‌ای بگیرد.

• در ماده 1088 قانون مدنی بیان میکند:

اگر یکی از زوجین قبل از تعیین مهر و قبل از نزدیکی بمیرد، زن، مستحق هیچ گونه مهری نیست.

این به معنایی است که اگر یکی از زوجین پس از عقد ازدواج و قبل از تعیین مهریه بمیرد، زن حق مهریه را ندارد و مرد وظیفه پرداخت مهریه به او ندارد. این ماده باعث می‌شود که در مواردی که عقد ازدواج صورت گرفته و مهریه تعیین نشده و یکی از زوجین در این میان فوت می‌کند، زن مستحق مهریه نشود.

اما اگر میان زوجین رابطه زناشویی شکل گیرد، بر اساس ماده مذکور، زن مستحق مهر المثل خواهد بود. این به معنای این است که اگر مرد و زن رابطه زناشویی داشته باشند و بعداً تصمیم به ازدواج بگیرند، زن مهر المثل را مطالبه کرده و مرد وظیفه پرداخت آن را خواهد داشت.

• ماده 1101 قانون مدنی ایران شرایطی را برای دریافت مهریه پس از فسخ نکاح تعیین می‌کند. بر اساس این ماده:

1. اگر نکاح میان زوجین به دلیلی فسخ شود و رابطه زناشویی هم میان آنها انجام نشده باشد، زن مستحق دریافت مهریه نخواهد بود.
2. اگر مرد به دلیل “عنن” (ناشی از بیماری یا ناتوانی جسمانی) نتواند از رابطه زناشویی انجام دهد و زن بخواهد نکاح را فسخ کند، زن مستحق دریافت نصف مهریه خواهد بود.

به عبارت دقیق‌تر، در موقعیتی که مرد به دلیل ناتوانی یا عنن از انجام رابطه زناشویی انصراف دهد و زن تصمیم به فسخ نکاح بگیرد، او می‌تواند نصف مهریه را مطالبه کند.