موضوعات قانون حمایت خانواده
قانون حمایت از خانواده در ایران تعیین مسائل مختلفی که به دعاوی خانوادگی مربوط می‌شوند و نیاز به رسیدگی دادگاه دارند را مشخص می‌کند. این موارد مهم به عنوان صلاحیت دادگاه خانواده تعریف شده و قانون به نحوه ابلاغ به طرفین و محل اقامه دعوا نیز توجه دارد.
- در ادامه، به توضیحی کوتاه در مورد فصل اول قانون حمایت از خانواده می‌پردازیم:
- نامزدی و خسارات ناشی از بر هم زدن آن: شامل دعوای استرداد هدایای نامزدی می‌شود.
- نکاح دائم، موقت و اذن در نکاح: تنظیم مسائل مرتبط با انواع ازدواج، از جمله نکاح دائم و موقت.
- شروط ضمن عقد نکاح: تشریح موارد مورد نیاز در عقد نکاح.
- ازدواج مجدد: بررسی موارد مربوط به ازدواج مجدد پس از طلاق یا رجوع.
- جهیزیه و مسائل مربوط به آن: تعیین مسائل مرتبط با جهیزیه، از جمله استرداد جهیزیه.
- مهریه زن: شامل مهریه عندالاستطاعه و مهریه عندالمطالبه.
- نفقه زن و اجرت المثل ایام زوجیت: تنظیم مسائل مرتبط با نفقه همسر و اجرت المثل.
- تمکین، عدم تمکین یا نشوز: مسائل مربوط به تمکین همسر یا نشوز و مشکلات مشابه.
- طلاق، رجوع از طلاق، فسخ نکاح، بذل مدت عقد موقت و انقضای مدت صیغه: تنظیم موارد مرتبط با طلاق و فسخ نکاح.
- حضانت کودکان و ملاقات با فرزندان: بررسی مسائل مرتبط با حضانت کودکان و حق ملاقات با فرزندان.
- دعاوی مربوط به نَسَب: مانند موارد مرتبط با رابطه پدر و فرزندی.
- دعاوی مربوط به رشد، محجوران: بررسی مسائل مرتبط با رشد و تربیت کودکان.
- ولایت قهری پدر و جد پدری، قیمومت، وصایت: تنظیم مسائل مربوط به ولایت قهری پدر و جد پدری، واجب‌القرابت (قیمومت) و وصیت‌نامه.
- نفقه اقارب مانند نفقه فرزندان: تعیین مسائل مرتبط با نفقه اقارب.
- امور مربوط به غایب مفقودالاثر: تشریح موارد مرتبط با اشخاص مفقودالاثر.
- سرپرستی کودکان بی سرپرست: تعیین مسائل مربوط به کودکان بی سرپرست.
- اهدای جنین: مسائل مرتبط با اهدای جنین به سایر اشخاص.
- تغییر جنسیت: بررسی مسائل مرتبط با تغییر جنسیت.
- در فصل دوم قانون حمایت از خانواده در ایران، واحدهای مشاوره خانواده و ازدواج تنظیم شده‌اند. این واحدهای مشاوره خانواده به منظور تقویت بنیان خانواده و پیشگیری از وقوع طلاق و مشکلات خانوادگی مهمی هستند. آنها وظیفه ارائه مشاوره‌های خانوادگی به افراد و خانواده‌ها دارند و می‌توانند در رفع مشکلات و اختلافات خانوادگی کمک کنند.
این واحدها می‌توانند به شکل‌های مختلف مشاوره ارائه دهند، از جمله مشاوره ازدواجی برای زوجین جوان یا زوجینی که در مواجهه با مسائلی هستند که می‌تواند به طلاق منتهی شود. همچنین، آنها می‌توانند به مشاوره ازدواجی و تقویت روابط خانوادگی پرداخته و به خانواده‌ها کمک کنند تا مسائل و اختلافات خود را بهتر مدیریت کنند.
- در فصل سوم قانون حمایت از خانواده در ایران، واجب ثبت ازدواج دائم، فسخ نکاح، طلاق، رجوع از طلاق و بطلان نکاح تنظیم شده و الزامی هستند. همچنین، موارد الزامی ثبت ازدواج موقت نیز در این قسمت از قانون مورد بررسی و تنظیم قرار گرفته‌اند. این اقدامات قانونی به منظور تضمین حقوق و تعهدات اعضای خانواده و ایجاد شفافیت و پایش موارد زناشویی و خانوادگی انجام می‌شوند.
- در فصل چهارم قانون حمایت از خانواده در ایران، انواع مختلف طلاق و مواردی که می‌تواند منجر به دریافت گواهی عدم امکان سازش (گواهی تأیید عدم امکان سازش) شود، تنظیم شده است. این فصل به تفصیل در مواردی مانند طلاق توافقی (صلحی)، طلاق اشتراکی (توسط هر دو طرف)، طلاق کوتاه مدت (طلاق توسط مرد)، طلاق از طریق اداره قضائیه، و طلاق بدون تأیید همسر (به عنوان مثال در موارد خشونت ضد زناشویی) پرداخته و شیوه اجرای این انواع طلاق تبیین شده است.
گواهی عدم امکان سازش نیز در مواردی که شرایط برای ادامه زندگی زناشویی تا حدی ممکن نباشد، صادر می‌شود تا از سازش در مواردی که به صورت دائمی غیرممکن است جلوگیری شود. این اقدامات قانونی به منظور تنظیم وضعیت‌های مختلف طلاق و ایجاد حقوق و تعهدات مشخص برای اعضای خانواده صورت گرفته‌اند.
- در فصل پنجم قانون حمایت از خانواده در ایران، مقررات مرتبط با حضانت و نگهداری از کودکان و نفقه آنان تدوین شده‌اند. این فصل به تفصیل در موارد مختلف مرتبط با حضانت کودکان و تعیین مسائلی مانند ملاقات با فرزندان پرداخته است.
مقررات مربوط به حضانت تعیین می‌کنند که کدامیک از والدین حق حضانت بر کودک(ان) را دارند و چگونه این حضانت باید تعیین شود. همچنین، مسائل مرتبط با نگهداری از کودکان و تعیین نفقه آنان نیز در این فصل تنظیم شده‌اند. مشروط به شرایط مختلف، فصل پنجم این قانون مقررات مرتبط با حفظ و تأمین حقوق کودکان را ارائه می‌دهد.
همچنین، این فصل به تشریح مسائل مربوط به ملاقات با فرزندان پدر و مادری که جدایی یا طلاق داشته‌اند می‌پردازد و شیوه‌هایی را برای این ملاقات‌ها تعیین می‌کند تا حقوق کودکان به درستی حفظ شود.
- در فصل ششم قانون حمایت از خانواده در ایران، حقوق و مستمری زوجه دائم متوفی و نیز حقوق و مستمری فرزندان و سایر وراث قانونی وی تعیین شده‌اند. این فصل به تفصیل در موارد مرتبط با وراثت و توزیع دارایی‌ها و مالیاتهای مرتبط با وراثت پس از وفات یکی از اعضای خانواده می‌پردازد. هدف از این تنظیمات حفظ حقوق اعضای خانواده پس از وفات یکی از اعضا و تعیین رویه توزیع مالیاتها و دارایی‌ها به منظور تضمین حقوق و تعهدات ایشان است.
این فصل نیز به منظور انصاف و عدالت در توزیع دارایی‌ها و مالیاتهای مرتبط با وراثت تنظیم شده و مقررات مختلفی را در این زمینه ارائه می‌دهد. این اقدامات قانونی به منظور حفظ حقوق وراثان و وراث به منظور توزیع معقول و منصفانه دارایی‌ها و مالیاتها پس از فوت یکی از اعضای خانواده ایجاد شده‌اند.
- در فصل هفتم قانون حمایت از خانواده در ایران، مقررات کیفری در خصوص تخلف از این قانون تصویب شده است. این فصل مقررات مرتبط با تخلفاتی که ممکن است از طریق نقض این قانون اتفاق بیافتد، ارائه می‌دهد.
می‌توان به مواردی مانند ضمانت اجرای عدم ثبت ازدواج دائم، ضمانت اجرای عدم پرداخت نفقه به زن و ممانعت از ملاقات با فرزند اشاره کرد. این مقررات کیفری به منظور انفعال در مواجهه با تخلفاتی که به حقوق اعضای خانواده آسیب می‌زنند و حفظ حقوق آنها تدوین شده‌اند. تخلف از این قوانین ممکن است منجر به تعقیبات قانونی و تحمیل جریمه به مرتکبان گردد تا حقوق اعضای خانواده حفظ شود.
